Column van Jan-Willem Wesselink in de FD special ‘Toekomst van de Maatschappij’

De slimme stad is van de mensen

Een stad is een verzameling mensen. Dat gold voor het oude Rome en dat geldt nu nog steeds. Hoeveel ik ook kan genieten van architectuur, van een mooi park of prachtige boulevard, het is niets zonder mensen. Het is als een voetbalwedstrijd tijdens de coronapandemie: je ziet het wel, maar je beleeft het niet. Niet echt.

Maar wie leest over smart city, leest over oplossingen in het fysieke domein. Over slimme dingen. Sensoren die ons helpen om milieuproblemen veel preciezer te detecteren en op te lossen. Deelmobiliteitsoplossingen waardoor autogebruik minder vanzelfsprekend wordt en we steden kunnen verdichten. En met behulp van digital twins kunnen we beter aan inwoners laten zien hoe ruimtelijke plannen uitwerken voor de stad en verbetert de inspraak. Door iets simpels als vulgraadsensoren in vuilnisbakken kan het aantal kilometers dat de vuilophaaldienst rijdt stevig dalen. Dat is goed voor het milieu, voor de verkeersveiligheid en ook voor de gemeentelijke begroting. De kansen liggen voor het oprapen.

Maar er is meer. Nog interessanter – en ook ingewikkelder – wordt het als we op dezelfde manier denken over de opgaven in het sociaal domein. De stad is immers een verzameling mensen. En een deel van de mensen heeft moeite om mee te komen met de samenleving zoals die is en al helemaal hoe die wordt. Veel mensen die één probleem lijken te hebben, hebben er meer. Armoede, huislijk geweld, slechte huisvesting, ellende komt zelden alleen. De vraag in het sociaal domein is welke mogelijkheden digitalisering en technologisering kunnen bieden om voor en met hulpvragers ingewikkelde problemen op te lossen, zodat ze weer actief onderdeel van de maatschappij uit kunnen maken. Ook hier zijn al oplossingen voor ontwikkeld. Denk aan data-analysetechnologie die kan helpen om in een vroeg stadium te signaleren waar problemen ontstaan. Aan tools die inwoners helpen om grip te houden op hun uitgaven. Of aan systemen die aan familie doorgeven als een lichtdementerende ouder afwijkend gedrag vertoont.

Er zijn kansen genoeg, de vraag is hoe we ze benutten. En hoe we dat op een manier doen die onze democratie versterkt. Hoe we milieukundigen, planologen, de medewerkers in het sociaal domein en alle andere professionals kennis laten maken met deze nieuwe kansen. Hoe we jongprofessionals op hbo’s en universiteiten opleiden tot smartcityprofessionals. Hoe we technologie ontwikkelen die geen mensen uitsluit, maar voor iedereen toegankelijk is. Kortom, hoe we de manier van werken, bij overheden, maatschappelijke organisaties en in het bedrijfsleven zo aanpassen dat smart het nieuwe normaal wordt.

De komende jaren worden er een miljoen nieuwe woningen gebouwd in Nederland. Dat is de grootste bouwopgave in jaren. Het geeft ons de unieke gelegenheid om alle nieuwe kansen direct te benutten, om steden te maken die slim, sociaal, democatisch en groen zijn. Waar technologie wordt ingezet om fijn te leven. Waar de bakker om de hoek is en een hoekje verder de deelauto staat. Steden van mensen.

Jan-Willem Wesselink is programmamanager bij de Future City Foundation en daar verantwoordelijk voor de City Deals ‘Een slimme stad, zo doe je dat’ en ‘Slim Maatwerk’

Lees dit en de andere artikelen in de FD special via:

Analyse. #98 – Toekomst van de Maatschappij by ANALYSE. | European Media Partner – issuu