Column René Visser ‘Publiek-Private innovatie: no guts, no glory!’


Publiek-private samenwerking moet zich richten op het welzijn van mensen. Mariana Mazzucato beschrijft dat mooi in haar bestseller ‘Mission Economy: a Moonshot Guide to Changing Capitalism’. De maanlanding van 1969 is het ultieme voorbeeld van hoe ver publiek-private samenwerking kan reiken: bedrijven en overheid deelden één missie en inspiratie.
Diezelfde geestdrift bij innovatie is nodig om de problemen van deze tijd – de ‘Grand Challenges’ – op te lossen, maar ook gewoon om levens van mensen leuker te maken. Daarbij wordt ons Bruto Nationaal Product – wat wij als BV Nederland verdienen – wat minder belangrijk dan ons Bruto Nationaal Geluk: hoe happy wij ons voelen.

De wereld is onoverzichtelijk en het tempo van verandering wordt nog hoger. Bedrijfsleven en overheid moeten elkaar nog meer opzoeken om sturing te geven aan een onzekere samenleving. Hoe? Door de inzet van veelbelovende technologieën en toepassingen die bedrijven ontwikkelen vanuit publiek-privaat innovatiebeleid. Voor dat beleid moeten we echter een nieuw proces inrichten. Daarin moet het ‘waarom’ voorafgaan aan het ‘hoe’ en ‘wat’. Dat ‘waarom’ is voor de 5G Hub in Eindhoven altijd het vertrekpunt voor publiek-private samenwerking. Een voorbeeld is de gemeente Nijmegen, dat verkeersinfarcten tijdens drukke evenementen nu kan voorkomen door de inzet van onbemande camera’s in combinatie met 5G technologie.

Publiek-private samenwerking verloopt vaak moeizaam omdat de mens daarin te weinig centraal wordt gesteld. Het ‘waarom’ wordt vaak vergeten of komt te laat in beeld, waardoor kansrijke innovaties te weinig van de grond komen. Zo denken marktpartijen te vaak vanuit hun producten, en hoe zij die kunnen verkopen, in plaats van dat zij daadwerkelijk de klantwens centraal stellen. En overheden zijn vaak meer gericht op risicobeheersing dan op maatschappelijke vooruitgang: ‘Verstoort mijn samenwerking met bedrijf a of b niet het Level Playing Field’? ‘Hoeveel weerstand komt er als ik nieuwe mobiele masten plaats’? Herkenbaar? Begrijp me niet verkeerd: dit kunnen terechte zorgen zijn, maar ze gaan over het ‘hoe’ en ‘wat’. Als we eerst over het ‘waarom’ nadenken en begeesterd raken over de potentie van innovaties voor levens van mensen, dan ontstaat er meer energie om later in het traject knelpunten op te lossen.

Bij dat nieuwe publiek-private innovatieproces moeten we risico’s accepteren. Ze horen bij innovatie. Maak bijvoorbeeld als wethouder met je gemeenteraad afspraken over het percentage innovaties dat binnen jouw beleid mag falen. Waarom? Omdat de schade veel groter is wanneer je als gemeente geen risico’s hebt genomen, maar ook geen innovaties hebt gestimuleerd. Kies dus voor enige onverschrokkenheid. No guts, no glory!”

Dit is een publicatie uit het boek ‘Zo creëer je waarde in de slimme stad’, van de Future City Foundation. Wilt u meer lezen? Klik hier om het boek (gratis) te bestellen.