Als digitalisering en technologisering alles veranderen, hoe verandert de overheid dan? Als we teugkijken naar de vorige industriële revolutie (en naar de industriële revoluties daarvoor) zien we dat uiteindelijk ook de publieke sector en het bestuur anders gaan functioneren door de impact van die industriële revolutie. Zo leidde in de vorige industriële revolutie de uitvinding van stoommachine tot grote fabrieken en ontstond een beweging van arbeiders die zich verzetten tegen de manier waarop ze werden uitgebuit. Die arbeidersbeweging eiste invloed in de politiek, waarna in grote delen van Europa uiteindelijk het algemeen kiesrecht werd ingevoerd.

We leven nu in een vergelijkbare tijd van grote verandering als een eeuw geleden. Het is dus niet de vraag of, maar hoe en wanneer politiek en bestuur veranderen. De verandering nu kan ook nu weer leiden tot een democratiseringsgolf van onze samenleving. Waar een eeuw geleden alle Nederlanders toegang kregen tot parlement en regering, krijgen we nu wellicht directe en onafgebroken invloed op het dagelijks bestuur van onze regio’s, steden en dorpen.

Want deze industriële revolutie leidt tot constante verbondenheid met elkaar, over flexibiliteit en over betekenis. Maar wat betekent dat voor de manier waarop steden worden bestuurd, voor de rollen van algemeen en dagelijks bestuur en voor de invloed van inwoners en andere belanghebbenden?

Dat wordt in een aantal gemeenten en provincies in Nederland onderzocht. In Zuid-Holland is daar de afgelopen jaren onderzoek naar gedaan in de zogenaamde platformexpeditie. In Sittard-Geleen wordt op een nieuwe manier samengewerkt met inwoners. Het zijn twee voorbeelden die laten zien dat het anders kan. Zelf schreven we er al eens een boek over.

De grote vraag is hoe wij willen dat het wordt. De uitgangspunten kunnen we nu stellen. En dat gaan we ook doen. Samen met gemeenten, waterschappen, provincies en ministeries. En alle andere onderdelen van de Nederlandse overheid. Wie mee wil doen, kan zich melden.

Jan-Willem Wesselink – programmamanager
jan-willem@future-city.nl