Lessen uit Korea: Het platform is de stad


‘Tot nu toe gebruiken we nieuwe technologie om bestaande processen te optimaliseren. We noemen dat smart city. De volgende stap is dat we kijken in welke stedenbouwkundige structuur we optimaal gebruik kunnen maken van de nieuwe technologie. Het is nu tijd dat steden veranderen.’ Wat dat precies inhoudt, onderzoekt Jong-Sung Hwang, in stadsdeel van de Koreaanse stad Busan, waarvan hij de masterplanner is.

Dit is een verslag van de lezing die Jong-Sung Hwang hield tijdens onze online mission naar Korea. Bekijk de video boven dit bericht voor de hele lezing. Deze missie werd georganiseerd op verzoek van RVO en het Ministerie van BZK. Voor meer informatie kijk hier.

We gaan, zo stelt Hwang, van een productgerichte smart city naar de smart city als een platform. Dat platform biedt tal van diensten aan de gebruikers van de stad. Bijvoorbeeld op het gebied van zorg, onderwijs of werk. Dat zijn geen afgebakende producten, maar diensten die zich aanpassen aan de behoeften van de gebruiker. De rol van de overheid is het bieden van het platform waarop die services geleverd kunnen worden, maar het is aan de gebruikers en aanbieders om er een succes van te maken.

Schaal is niet relevant
Volgens Hwang heeft dat vergaande gevolgen voor de stedenbouwkundige structuur van de stad. Want waar altijd schaal cruciaal was voor het succes van een stad – hoe groter hoe beter – is dat nu niet meer zo. De stad wordt een netwerk die ook functioneert bij lage dichtheden. Van megasteden gaan we naar normale steden om vervolgens uit te komen bij een newerk van kleine steden in het platteland. Dat heeft een belangrijk bijkomend voordeel: het aantal onnodige ontmoetingen is er veel kleiner. In tijden van een virusuitbraak, zoals de tijd waarin we nu leven, biedt dat grote voordelen. De platformstad is daarbij veiliger dan de megastad, volgens Hwang.

Van product naar waarde
Voor Zuid-Korea is deze holistische aanpak een breuk met het verleden. Het land werd beroemd door de smart city Songdo, maar Hwang is er niet enthousiast over. In Songdo en in vergelijkbare projecten, werd de stad gezien als een product. Maar die benadering mislukte omdat zowel in de ontwerp- als de realisatiefase geen rekening werd gehouden met de gebruiker. Het werd teveel gezien als een businessmodel. In de stad als platform is er ook ruimte voor kleine, niet op winst-gerichte initiatieven. Geld is geen cruciale factor.

Basis voor planologische visie
In Busan wordt de eerste stap gezet naar de platformstad. De komende jaren wordt er een stadsdeel gebouwd voor 8500 inwoners. De echte waarde zit in de lessen die daar worden getrokken naar de rest van het land. Want de platformgedachte die Hwang voorstaat, functioneert pas echt goed als het wordt uitgerold in het hele land. Het moet de basis zijn onder nationale planologische visies. Het breekt daarin radicaal met hoe we gewend zijn te denken over ruimtelijke ordening. Daarin is de stad geen platform, maar is het platform de stad waarin je leeft. Planologie is het inrichten van dat platform.

Dit is een verslag van de lezing die Jong-Sung Hwang hield tijdens onze online mission naar Korea. Bekijk de video boven dit bericht voor de hele lezing. Deze missie werd georganiseerd op verzoek van RVO en het Ministerie van BZK. Voor meer informatie kijk hier.